Dar Kapı - André Gide

rizakati
6 Oca 2022
2 dakikada okunur

Dar kapıdan girmeye çabalayınız. Çünkü kişiyi yıkıma götüren kapı geniştir.

Yazar bu kitabında erdem veya ilahi aşk ile sevgiliye duyulan aşk arasında seçim yapmak zorunda kalan Alissa ve Jerome'un hikayesini anlatıyor. Her zamanki sade ve akıcı üslubuyla yazmış, kesinlikle sıkılmadan sonuna kadar okunuyor. İlahi aşkı, fedakarlığı, gerçek sevgiyi her yönüyle muhteşem bir şekilde irdeleyerek anlatıyor.

Kitabı okurken, yazarın önceki kitaplarının aksine, bu defa bitime 20 sayfa kala artık final belli oldu diye düşünürken, yazar, yine yapacağını yapıyor ve ''kitap bitmedi daha diyeceklerim var'' dercesine devam ettirerek, son sayfada sürpriz bir finalle kitabı sonlandırıyor.

“Dar kapıdan girmeye çabalayınız. Çünkü kişiyi yıkıma götüren kapı geniştir; yolu mahva götürür. Bu kapıdan girenler çoktur. Yaşama götüren kapı ise dar, yolu çetindir. Bu yolu bulanlar çok azdır. (İncil’den)" Masum ve tertemiz bir aşkın hikayesi. Daha en başından alıyorsunuz o tatlı hüznü. Başlamadan bitmeye mahkum bir aşk. Roman içinde din ve aşk adına harika tespitlerde yapılmış ayrıca. Tercihlerini zor olandan yana kullananların yaşadığı iç fırtınaları gözler önüne seren, yazarın çarpıcı üslubuyla okuyanları derinden silkeleyen bir kitap. Son olarak Ahmet Hamdi Tanpınar'ın "gençlerin mutlaka okuması gereken bir kitap" demesi ayrıca bir anlam katıyor.

***

André Paul Guillaume Gide (1869-1951)'in babası köylü kökenli bir ailedendi, annesi ise Katolik bir ailenin Protestan eğitimiyle yetişmiş kızıydı. sekiz yaşındayken Alsace Okulu'na gönderilen gide, durmadan hastalandığı için öğrenimi kesintiye uğradı. 1880'de babasını kaybettikten sonra, annesinin katı disiplini altında yetişti. 1889'da Alsace Okulu'nu bitirdikten sonra yaşamını yazarak, yolculuk ederek ve müzikle uğraşarak geçirmeye karar verdi. 1893'te gittiği Kuzey Afrika'da bölgenin farklı ahlaki değerleriyle tanışması, yazarın içinde bulunduğu tutucu toplum ve cinsellik anlayışını değerlendirmesini sağladı. 1896'da la Roque kasabasına belediye başkanı seçilmesiyle, Fransa'nın en genç belediye başkanı oldu. 20. yüzyılın başında artık edebiyat eleştirmeni olarak geniş ölçüde tanınan yazar, Fransız yazarları bir araya getiren, dönemin edebiyat dergisi "la Nouvelle Revue Française'in kurucuları arasında yer aldı. Birinci dünya savaşı sırasında Paris'te önce Kızılhaç örgütünde, ardından yaralı askerler için açılan bir dinlenme evinde, son olarak da savaş mültecilerini barındıran Belçikalılar Yurdu'nda çalışan Gide, 1916'da, Cuerville'e döndü ve yeniden yazmaya başladı. Gide'in insanlık sorunlarına bakışı, yaşamının son yıllarındaki siyasal etkinliklerinin düzlemini de belirledi: Suçlular için insanca koşullar ve kadınlar için eşitlik talep etti. Komünizme ilgi duydu; ama üye olduğu Fransız Komünist Partisinden, 1936'daki Sovyetler Birliği gezisinden sonra ayrıldı. 1947'de Oxford Üniversitesi tarafından edebiyat doktoru unvanıyla ödüllendirilen Gide, aynı sene Nobel edebiyat Ödülü'nü kazandı. 1889'da yazmaya başladığı, iki ciltten oluşan "Journal 1889-1939 (1939)" ve "Journal 1939-1949 (1954)" 60 yılı aşkın bir sürede edindiği deneyimleri, izlenimleri ve ahlaki bunalımlarını içerir.