Cahiller ve ahmaklar ülkesi
Michael Moore, ‘‘Ahmak Beyaz Adamlar’’ adlı kitabında Amerika'yı ahmaklar ülkesi olarak niteliyor. Bu kitaba göre Başkan Bush, Afrika'yı bir ülke sanıyor.
Halk da ondan iyi durumda değil: 44 milyon Amerikalı ancak ilkokul düzeyinde okuma yazma biliyor. 200 milyon ise okuma biliyor ama okumuyor. Böyle cahil ve ahmak bir ulus dünyayı yönetmemeli, diyor yazar. Amerika dünya birincisi. Hangi alanda derseniz akla gelen her alanda. Ama hepsi övünülecek birincilik değil. Tümünü sıralamaya kalksak bu köşenin yazı dizisine dönüşmesi gerekecek. Kısaca birkaç örnek verelim. Dünyada en fazla milyoner ve milyarder Amerika'da. Askeri harcamalar, özel araç, sivil halkın sahip olduğu silahlar, ateşli silahlardan, trafik kazalarından ölüm, sığır eti tüketimi, cep telefonu, TV, kişi başına düşen enerji tüketimi, hava kirlenmesine sebep olan karbondioksit ihracı (Brezilya, İngiltere, Almanya, Fransa, İtalya, Kanada, Hindistan, Meksika ve Endonezya toplamından fazla), benzin ve doğal gaz tüketimi, bütçe açığı, ırza geçme, yoksul çocuklar sayısı, insan hakları anlaşmaları imzalamayan ülkeler sıralaması, seçimlerde en az oy kullanan ulus olarak ABD dünya birincisi. İstatistiki rakamların çoğunu Michael Moore'un ‘‘Ahmak Beyaz Adamlar’’ kitabından aktardım. ‘‘Roger ve Ben’’ kitabı en çok satanlar listesine geçen, TV'de belgeselerinden çeşitli ödüller alan yazar bu son kitabında Amerika'yı ‘‘Ahmaklar Ülkesi’’ diye niteleyerek politikacılara, dev şirket yöneticilerine veryansın ediyor. Liste başına tırmanan kitabında Başkan George W. Bush'a acımasız eleştiriler sürdüren Moore şöyle yazıyor: ‘‘14 Haziran 2001'de İsveç Başbakanı Goran Perrson'a başkan seçiminden söz ederken bir TV kamerasının çalıştığından habersiz Bush ‘Şaşılacak şey. Kazandım. Hem de barışa, refaha, memurluk görevine karşı olmamama rağmen' dedi. Afrika'yı kıta değil ülke sanan, Yale Üniversitesi'nde 2001 eğitim yılı açılışında, öğrenciliği vasat üstüne çıkmadığından, cehaletini saklamak yerine iftiharla söz eden Bush, ‘Başarısız öğrencilere sesleniyorum! Siz de ABD başkanı olabilirsiniz' diyordu. 1999'da kokain kullanıp kullanmadığı sorulduğunda son 25 yıldır suç işlemedim yanıtını verdi. Peki 1974'den önce hangi suçları işledin George? Ulusal güvenliğimizi tehdit edecek, şantaj yapılmasına yol açacak derin sırların olduğundan kaygılıyım. İçkili araba kullanma, bir Noel süslemesini şaka için çalma, futbol maçında olay çıkarma nedeniyle üç kez tevkif edildiğini biliyoruz. Hepsi bu kadar mı? Bush atom bombasına sahip Hindistan ve Pakistan liderlerinin adını da bilmiyor. (Bush için kitaptan kesip cepte saklanmak üzere dünyanın en büyük coğrafyasına sahip 50 ülkenin ve başkanlarının adlarını sıralamış. Listede 16'ıncı sırada Türkiye ve Ahmet Necdet Sezer'in adı yer alıyor.) Cehalet alanında yalnız değil. Başkan Eisenhower'ın Seylan'a (Sri Lanka) büyükelçi tayin ettiği Maxwell Gluck Senato'da ifade verirken bu ülkenin başkentinin ve başbakanının adını bilmediğini söylemişti. Reagan'ın Dışişleri Bakan yardımcısı William Clark da dış ilişkilerde bilgisi olmadığını itiraf etmişti. Sigara sanayinin danışma kurulu üyesi, Philip Morris'den seçim kampanyasında 72 bin dolar yardım alan Tommy Thompson daha sonra Sağlık Bakanı seçildi. (Chevron'a hizmetlerinden ötürü 130 bin tonluk benzin tankerine adı verilen Ulusal Güvenlik Danışmanı Condoleeza Rice'dan oto sanayiinden 700 bin dolar bağış alan Enerji Bakanı Spencer Abraham'a Bush yönetimi bakanlarının holdinglerle yakın ilişkileri sıralanıyor.)’’ AMERİKALI OKUMAYI SEVMİYOR Moore sonunda ‘‘Kendi cebini doldurmak isteyenlerin rejimi yaşanıyor. Bu ahmak beyaz adamlar durdurulmalı’’ diyor. Michael Moore mizahi üslupla yazdığı kitabın ‘‘Ahmaklar Ulusu’’ bölümünde Harvard, Yale, Princeton gibi Amerika'nın en saygın üniversitelerinde 556 son sınıf öğrencisine lise düzeyinde test yapıldığında ancak yüzde 53'ünün vasat üstünde yanıt verdiğine işaret ediyor: ‘‘Öğrencilerin yüzde 40'ı Amerikan İç Harbi'nin hangi yıllarda cereyan ettiği sorusuna bilmiyoruz yanıtını verdi. Aynı öğrenciler Snoop Doggy Dog (rap'çi), Beavis ve Butt-head (karikatür karakteri) kimdir sorusuna yüzde 98-99 oranda doğru cevap verdi. Pentagon'a dört yıl içinde 1.6 trilyon dolar ek yardım sağlanacak. Oysa 112 milyar dolarla ABD'deki tüm okulların eğitim düzeyi yükselebilir. 44 milyon Amerikalı ancak ilkokul dördüncü sınıf düzeyinde okuma, yazma biliyor. 200 milyon ise okuma biliyor ama okumuyor. Amerikalı yılda 99 saat kitap okuyor ama 1,460 saat TV izliyor. Halkın yüzde 11'i gazete okuyucusu. 1990'ları Monica'nın lekeli elbisesi, O. J.'in Bronco'yla kaçış denemesi, boğularak öldürülen altı yaşındaki güzellik kraliçesi, Hugh Grant'in sevgilileri haberleriyle geçirdik. Böylesine cahil ve ahmak bir ulus dünyayı yönetmemeli. Hiç olmazsa çoğunluk haritada Kosova veya bombaladığımız bir ülkenin yerini gösterebilmeli.’’ Kitapta kadınların iş hayatında, yönetimde dışlandığı söyleniyor, zencilere karşı yapılan büyük haksızlıklar sıralanıyor, İsrail devlet terörüyle suçlanarak yılda üç milyar dolarlık ABD yardımının tümüyle kesilmesi öneriliyor: ‘‘İsrail'e bir yıl mühlet verip Batı Şeria, Gaza ile bazı kesimleri kapsayacak bir Filistin devleti kurulmasını sağlamasını istemeliyiz. Her gün maaşımızdan kesilen dört cent Filistin çocuklarını öldüren İsrail silahlarına gidiyor. ABD İsrail'e verdiğinin iki mislini Filistinliler'e vermeli.’’ Daha pek çok bilgi ve garip olaylar sıralıyor Moore kitabında.
Amerikalılar bu kadar ahmaksa nasıl dünyaya hükmediyorlar acaba?
(31 Mart 2002 tarihli Hürriyet Gazetesi)